Süt sığırcılığı yapmaya karar veren bir yetiştiriciyseniz, damızlık seçiminde dikkat etmeniz gereken özellikleri kısaca özetledik :

1 – Öncelikle satın almaya karar verdiğiniz hayvanın “Soy Kütüğü Bilgileri” ve “Damızlık Belgesi”ni isteyin.

2 – Hayvanın bulunduğu işletmenin “Hastalıklardan Ari Belgesi” olup olmadığını öğrenin. Yoksa, işletmede yapılan son sağlık taramasının tarihini sorun. Damızlık olarak satın alınacak hayvanların, genital   hastalıklardan herhangi birini geçirmemiş olması çok önemlidir.

3 – Tarım İl/İlçe Müdürlükleri tarafından, hayvanı alacağımız bölgede karantina uygulanmamış olmasına dikkat edin.

4 – Eğer gebe düve satın almaya karar verdiyseniz, düvenin annesinin, babaannesinin ve babasının kızkardeşlerinin süt verimlerini mutlaka inceleyin.

5 – Hayvanların sağlam bir tırnak ve meme yapısına sahip olup olmadıklarını tek tek kontrol edin.

6 – Gebe inek veya düve almayı düşünüyorsanız, bir Veteriner Hekime gebelik muayenesi yaptırın, gebeliğinin kaçıncı ayında olduğunu öğrenin.

7 – Son olarak hayvanın dış görünüşünü inceleyin. Satın alınacak hayvanın beden, ayak ve bacak yapısını, sütçülük ve meme özelliklerini dikkatle inceleyerek karar verin.

Foto 1 – Sütçülük özellikleri iyi olan bir inek

SÜTÇÜLÜK ÖZELLİKLERİ :

Kaburga Aralığı : Damızlık süt hayvanlarında tercih edilen kaburga aralığı, 2-3 parmak genişliğidir.

Cidago Açısı : Damızlık hayvanın arka tarafından cidagonun aşağıya doğru yaptığı açının keskin olması gereklidir.

Kemik ve İskelet Yapısı : Damızlıklar, ince yapılı ve zarif olmalıdır. Bu, tüm sütçü ırkların genel özelliğidir. Kemiklerinin kaba olmamasına ve şekil bozukluğunun bulunmamasına dikkat edin.

Harmoni : Kısaca “vücut uyumu” da diyebiliriz. Hayvanın yan tarafına geçerek vücudunun  ön, orta ve arka bölgelerinin uyumlu olmasına dikkat edin. Özellikle kaba yem tüketimi açısından bu uyum oldukça önemlidir.

Boyun : Hayvanın uzun boyunlu olması tercih sebebidir.

SÜTÇÜ IRKLARDA BEDEN YAPISI :

Sağrı Yüksekliği : 1. laktasyondaki bir hayvanda 145 – 155 cm uzunluk idealdir.

Sağrı Genişliği : 2 oturak yumrusu arasındaki mesafeyi ifade eder. Özellikle doğumda önem arzeder. Geniş olması, kolay doğumu işaret ettiği için tercih edilir. İdeali 17 – 18 cm arasındadır.

Sağrı Eğimi : Kalça ile oturak yumrularının arasındaki eğimi inceleyin. Sağrının, hafifçe alçalan bir eğime sahip olmasına dikkat edin. Oturak yumrusu, kalça kemiğinin çıkıntısından 1 – 2 parmak kadar aşağıda olmalıdır.

Göğüs Genişliği : Hayvanın göğsü geniş olmalıdır. Geniş bir göğüs, sağlam ve güçlü bir yapının işaretidir.

Beden ve Sağrı Uzunluğu : Bedenin ve sağrının uzun olması önemlidir.

Foto 2 – İdeal beden yapısı.

SÜTÇÜ IRKLARDA AYAK VE BACAK YAPISI :

Arka Bacakların Duruşu : Her iki bacağın da ayrı ayrı duruş pozisyonuna bakın. Bacakların duruşu, tırnakların üzerine direk olarak etki yapar. Hayvan hareket ederken tesbiti daha kolay olur. İltihaplı, kaba ve şiş dokuya sahip diz yapısına sahip hayvanları satın almaktan kaçının.

Arka Bacak Açısı : Arka bacak açısı, ne çok geniş ne de çok dar açılı olmamalıdır. Arka bacağın yandan görüntüsüne bakın. Arka bacağın dikliği veya yatıklığı ağırlığın ayaklara dengesiz bir biçimde binmesine yol açar. Hareket zorluğu yanında uzun ömürlülüğü de etkiler.

Bacakların Kemik Yapısı : Bacaklar narin ancak sağlam yapılı olmalıdır.

Tırnak Yüksekliği : Tırnakların, ortalama bir yükseklikte olmasına dikkat edin.

Foto 3 – Sütçü Irklarda sağlam ve zarif ayak yapısı..

SÜTÇÜ IRKLARDA MEME YAPISI :

Meme Merkez Bağı : Meme merkez bağının güçlü olması gereklidir.

Arka Meme Yüksekliği : Arka meme yüksekliğinin fazla olması gereklidir.

Arka Meme Genişliği : Arka meme genişliği fazla olmalıdır.

Meme Tabanı : Memenin gelecekteki sağlığı açısından memenin sarkık olmaması, yüksek olması idealdir.

Meme Bağlantıları : Ön meme bağlantısı karına doğru geniş açı ile, arka meme bağlantısı sağrıya sağlam bir şekilde bağlanmalıdır.

Meme Başlarının Yerleşimi ve Uzunluğu : Arkadan bakıldığında gerek ön gerekse arka meme başlarının bulunduğu lobun ortasında yer alması ve hafif içe dönük bağlanmış olması gereklidir. Meme başı uzunlukları gerek elle, gerekse makineli sağım için uygun uzunlukta olmalıdır. Meme başı uzunluklarının 6-7 cm, çaplarının ise 1.5-2 cm olması idealdir.

Meme Dokusu : Memeler yumuşak bir dokuda, süt damarları belirgin, kıvrımlı ve geniş bir yapıda sahip olmalıdır.

Foto 4 – İdeal meme yapısı..