Silajlık Mısır Yetiştiriciliği ve Üretimi

Silajlık Mısır Yetiştiriciliği ve Üretimi

Silajlık mısır, Dünya üzerinde en çok üretimi yapılan tahıl olan mısırın, yem bitkisi olarak ekilişi yapılan bir çeşididir. Tek yıllık olup buğdaygiller familyasındandır. Türkiye’de genellikle ılıman iklime sahip, geçit kuşağı ve kıyı bölgelerinde, tahıl hasadını müteakip 2. ürün olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. 2. ürün yetiştirmeye uygun iklim şartlarına sahip olmayan Doğu Anadolu Bölgemizde ise, mısırın erkenci çeşitleri ekilerek silaj üretimi mümkündür.

Bilimsel Adı : Zea mays

Mısır bitkisi, güneş ışığı ve suyu kullanarak, birim alan başına en çok kuru madde üreten bitkilerden biridir. Silajlık mısır, hem hayvanlarca severek tüketildiği hem de enerji içeriği sebebiyle, silajlık olarak ekilen yem bitkilerinin en çok tercih edilenidir. Silajlık mısır yetiştiriciliğinin başlıca avantajları aşağıda sıralanmıştır.

  • Silajının yapımı ve fermantasyonu kolaydır.
  • Yüksek verimlidir.
  • Yetiştiriciliği, mekanizasyona uygundur.
  • Yetiştiricilik maliyeti düşüktür.
  • 2. ürün olarak yetiştirmek mümkündür.
  • Ortalama 3 ay süren kısa bir yetiştirme dönemi vardır.
  • İçerdiği kuru madde oranı yüksektir.
  • Suda çözünebilen karbonhidratlar yönünden zengindir.
  • Hayvanlar tarafından severek tüketilir.

Silajlık mısır bitkisinin tek dezavantajı, kuru maddesindeki % 10’dan az ham protein içeriğidir. Bu yüzden, ya mısır silajı yapılırken dışarıdan üre katılır ya da yüksek proteinli baklagillerle beraber silolanır.

Silajlık Mısır
Silajlık Mısır

Silajlık Mısır Bitkisinin İklim İstekleri

Mısır bitkisi, ılıman iklimlerde, tropik ve sıcak bölgelerde yetiştiriciliği yapılan bir sıcak iklim tahılıdır. En iyi gelişme ve büyüme sıcaklığı 24 – 32 °C aralığıdır. Kurak şartlara toleransı azdır, sulanabilen arazilerde veya düzenli yağışların görüldüğü bölgelerde daha yüksek verime sahiptir.

Sıcak iklim tahılı olmasına karşın, 38 °C’nin üzerine çıkan ve bir kaç gün süren sıcak havalar istenmez. Bilhassa tepe ve koçan püsküllerinin çıkış zamanıyla tozlanma dönemi sırasında, düşük nem ve yüksek sıcaklıklar çok zararlıdır. Koçan püskülleri ve polenler kuruyarak canlılıklarını yitirirler ve bunun sonucunda döllenmede ve tane tutumunda düşüş meydana gelir. Tozlanma ve döllenmede sorun yaşanmaması için oransal nem en az % 60 olmalıdır.

Fizyolojik olum döneminde ve hasat zamanında görülen sağanak yağışlar ve şiddetli rüzgarlar, mısırların yatmasına sebep olabilir. Eğer 15 °C’nin altında seyrederse, sıcaklıklarda görülen  ani  düşüşler de bitkide gelişme geriliği ve ölüme sebep olabilir.

 

Toprak İsteği

Killi topraklardan kumlu topraklara kadar her çeşit arazide yetiştiriciliği yapılabilir. En iyi gelişme ve büyüme, organik maddece zengin, drenajı iyi yapılan, orta – hafif bünyeli topraklarda olur. Optimum pH seviyesi 6 – 7 aralığıdır. Silajlık mısır, çok su tükettiğinden, su tutma kapasitesi yüksek araziler tercih edilmelidir. Organik madde yönünden zengin topraklar hem suyu iyi tutar hem de daha iyi ısınırlar. Bu da mısırların kök gelişimlerini olumlu yönde etkiler.

Tohumların çimlenmesi için toprak sıcaklığının  en az 9 – 10 °C olması gerekir. Tuzluluğa karşı toleransı orta düzeydedir. Tuzluluk oranı yükseldikçe verim azalır.

 

Çeşit Seçimi

Ekimi yapılacak mısır çeşidinin belirlenmesinde,  bölgenin toprak özellikleri ve  iklim şartları göz önünde bulundurulur. Dikkat edilmesi gereken hususların başlıcaları  :

  • Verim
  • Olgunlaşma süresi
  • Hastalık ve zararlılara direnç
  • Koçan özellikleri
  • Ekim sıklığı
  • Çeşidin yatma durumu
  • Çeşidin melez durumu

 

Silajlık Mısır Ekimi

Eğer ana ürün olarak ekilecekse, arazi sonbaharda 15 – 20 cm derinliğinde sürülür. İlkbaharda da tırmık ya da diskaro ile güzelce ufalanır. Eğer 2. ürün olarak ekilecekse, ilk ürün hasat edildikten sonra tarla sürülür. Sürülecek toprak yeterli nem içermiyorsa, sürmeden önce sulanmalıdır. Sonrasında yine tırmık veya diskaro ile ekim yatağı hazırlanır.

Yetiştiricilikte en önemli hususlardan biri, bölgeye uygun çeşit kullanımıdır. Çeşit seçilirken yetiştiricilik amacı ve bölge ekolojisi göz önünde bulundurulmalıdır. Silajlık olarak ekilen mısırlarda yaprak ayaları geniş ve yaprak sayısı fazla olmalıdır.

Bitkinin vejetasyon  dönemi 90 – 200 gün sürer. Türkiye’de ekilen çeşitlerin vejetasyon süreleri 90 – 150 gün aralığındadır.

Ana ürün olarak ekiminde çimlenmeyi ve çıkış süresini etkileyen en mühim faktör, toprak sıcaklığıdır. Çimlenmenin gerçekleşmesi ve çıkış için gereken minimum toprak sıcaklığı 10 °C iken, en ideal sıcaklık ise 18 °C’dir. Ana ürün olarak ekim zamanı, Güneydoğu Anadolu bölgemizde Nisan başı, Ege ve Akdeniz Bölgelerimizde ise Nisan ortalarıdır. 2. ürün olarak ekimler Haziran ayının sonuyla Temmuz ayının ilk haftası arasında yapılır.

Mısır tohumu ekiminde 3 metot kullanılmaktadır :

  • Serpme ekim
  • Ocak usulü ekim
  • Sıraya ekim

Mibzer kullanılarak sıraya yapılan ekim, en ideal ekim yöntemidir. Mibzerle yapılan ekimlerde havalı (pnömatik) mibzer ve kombine mısır mibzerleri kullanılmaktadır. Kombine mibzer kullanımında, bir yandan tohum ekilirken diğer yandan tohum yatağının yanına gübre vermek de mümkündür. Havalı mibzer kullanımında tohumlar, basınçlı hava kullanılarak toprağa gömülmektedir. Yine bu mibzerler sayesinde tohumlar arzu edilen sıra aralığı ve sıra üzeri mesafede ekilebilir.

Sıraya yapılan ekimlerde sıra üzeri mesafe 14 – 25 cm, sıra aralığı ise 70 cm olmalıdır. Dane verimi için tavsiye edilen sıra üzeri mesafe, ana üründe 20 – 25 cm iken ikinci üründe 18 – 20 cm’dir. Silajlık mısır ekiminde ise mesafe 14 – 16 cm aralığında olmalıdır.

Tohumların ekim derinlikleri ana üründe 5 – 6 cm, 2. üründe 6 – 8 cm olmalıdır. Ancak hava sıcaksa veya ekim yapılacak toprak yüzeyi kuruysa, ekim derinliğini arttırmak gerekebilir. Dekara atılan tohum miktarı,  ekimi yapılan mısır çeşidine göre 2 – 3 kg arasında değişir.

 

Gübreleme

Organik maddesi bol, verimli topraklardan hoşlanan mısır, dengeli bir gübrelemeye ihtiyaç duyar. Dengeli ve uygun bir gübreleme yapabilmenin ilk şartı, toprak analizi yaptırmaktır. Mısırın çeşidi, toprak yapısı, iklim şartları, ekim sıklığı ve zamanı, toprak nemi gibi faktörler atılacak gübre miktarını etkiler. Mısır bitkisi ortalama olarak dekar başına 15 – 20 kg azota, 8 – 10 kg fosfora ve 7 – 8 kg potasyuma ihtiyaç duymaktadır. Azotun yarısı, potasyum ve fosforun tamamı ekimle beraber, azotun kalan yarısı ise mısırlar 40 – 50 cm’ye ulaşınca verilmelidir.

 

Sulama

Bir sıcak iklim bitkisi olan mısır, fazlaca su tüketir. Yörenin iklim şartlarına, toprak koşullarına, bitkinin gelişme dönemine, görünümüne ve kök derinliğine bakılarak bir sulama programı hazırlanmalıdır. Suyun zamanında ve yeterince verilmesi çok önemlidir. Bitkide pörsüme ve yapraklarının kıvrılması, su ihtiyacı olduğu anlamına gelir. Mısırın susuzluğa karşı en hassas olduğu devre, tepe püskülünü çıkartmadan 1 hafta öncesiyle çiçeklenme arasındaki devredir. Bitki bu devreye sulanarak  girmelidir.Sulamanın gecikmesi ya da sulanmaması durumunda verim büyük ölçüde düşer.

Sulamanın miktarını ve sıklığını etkileyen en önemli faktör toprak yapısıdır. Dane mısır yetiştiriciliğinde 3 – 5 , silajlık mısırda ise 2 – 4 kez sulama yapılır. Silajlık mısır yetiştiriciliğinde 1. sulama seyreltme ve ilk çapadan sonra yapılır. 2. sulama ise boğaz doldurma ve azotlu gübrenin kalan yarısı verildikten sonra yapılmalıdır. 3. sulama, tepe püskülü çıkışından 1 hafta önce yapılırken 4. sulama ise süt olum devresinde danelerin dolmasını sağlamak amacıyla yapılır.

Silajlık mısırda en yaygın sulama yöntemleri :

  • Salma sulama
  • Tava usulü sulama (göllendirme)
  • Karık usulü sulama
  • Yağmurlama sulama
  • Damla sulama

Son yıllarda, hem ekonomik olması hem de verimi etkilemesi nedeniyle, damla sulama tercih edilmektedir. Damla sulama sisteminin tesis maliyeti yüksektir ama su kaybı ve sarfiyatı düşüktür. Ayrıca yabancı ot sorununu minimize ettiği için avantajlıdır.

 

Damla Sulama
Damla Sulama

 

Silajlık Mısır Hasadı

Yapacağımız silajın fermantasyon kalitesi, hasat zamanıyla yakından ilgilidir. Bu yüzden mısırlar zamanında hasat edilip silolanmalıdır. Silajlık mısırda en ideal hasat zamanı, danelerin süt olum dönemini müteakip diş olum / hamur olum dönemidir. Bu devrede koçan üzerindeki danelerin üstü yuvarlak değil, tıpkı insan dişlerinin üzeri gibi çökük haldedir. Daneler elde ezilince hamur kıvamında görünürler. Bu dönemde danelerdeki kuru madde oranı % 30 – 35 aralığındadır.  Kuru madde oranını pratikte tespit etmek için koçan süt çizgisine de bakılabilir. Süt çizgisi 3/4 veya 2/4 olduğunda hasat yapılabilir. Bu dönemde hasadı yapılan mısırda, toplam kuru madde miktarının ortalama % 60’ı koçanlarda bulunur.

Mısırın erken dönemlerde hasat yapılması durumunda ( %20 – 25 kuru madde), bitkideki su ve suda çözünen karbonhidrat düzeyine göre siloda hızlı ve aşırı bir fermantasyon oluşur. Bu durum silo içinde sıcaklığın artmasına, kuru madde ve besin içeriğinin kaybına yol açar. Süt olum devresindeki daneler elle ezilince, içlerinden süt çıkar.

Hasadın gecikmesi de tıpkı erken yapılması gibi sakıncalıdır. Mısırın kuru madde oranı silaj yapımına uygun olmayacak derecede artar, suda çözünebilen karbonhidratlar ve organik maddelerin sindirilebilirliği düşer. Bunun yanında, geç hasat edilen mısırlar yüksek oranda kuru madde içerdiğinden, silaj yapımı sırasında sıkıştırma sorunları yaşanır. Silaj tam olarak sıkışmayınca, içinde kalan oksijen bozulmaya yol açar.

Mısırda hasıl (yeşil ot) verimi, yetiştirilen bölgeye, mısır çeşidine ve yetiştirme şartlarına göre değişir. Ortalama verim, yerli mısır çeşitlerinde 5 – 6 ton/dekar iken, hibrit mısır çeşitlerinde 10 ton/dekara kadar çıkabilir.

 

Silajlık Mısır Hasadı
Silajlık Mısır Hasadı

 

Hastalıklar

Mısır yetiştiriciliğinde karşılaşılan hastalıkların isimleri aşağıdadır. Hastalıklar ve zararlılarla ilgili geniş ve ayrıntılı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.

  • Rastık
  • Yaprak Yanıklığı
  • Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü

 

Mısırda Rastık
Mısırda Rastık

 

Zararlılar

Mısır yetiştiriciliğinde karşılaşılan hastalıkların isimleri aşağıdadır. Hastalıklar ve zararlılarla ilgili geniş ve ayrıntılı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.

  • Mısır Koçan Kurdu
  • Mısır Kurdu
  • Mısır Maymuncuğu
  • Mısır Yaprakkurtları
  • Bozkurt
  • Mısır Çizgili Yaprak Kurdu
  • Danaburnu
  • Kırmızı Örümcekler
  • Pamuk Yaprakkurdu
  • Telkurtları
  • Yeşilkurt
  • Yaprak Pireleri

 

Mısır Koçan Kurdu
Mısır Koçan Kurdu

 

 

 

 

Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

Maltepe Escort alanya Escort atasehir Escort istanbul escort manavgat Escort