Kaşmir keçisi, anavatanı Hindistan ile Pakistan arasında bulunan Keşmir eyaleti olan, küçük yapılı ve Yünü çok değerli bir keçi ırkıdır. Çin, Hindistan, Pakistan, Afganistan, İran ve Tibet gibi ülkelerde yetiştirilmesine rağmen en kaliteli kaşmir, Moğolistan bozkırlarında yetişen keçilerden elde edilmektedir. Sömürge döneminde İngilizler tarafından fark edilmiş ve 200 yıl kadar önce Avrupa’ya getirilmiştir. Avrupa’da en fazla İskoçya’da yetiştirilmektedir. 1970’li yılların başında, Yeni Zelanda ve Avustralya’da da, kaşmir keçisi çiftlikleri tesis edilmiştir. Kaşmir keçisinin en çok bulunduğu ülke, 120 milyon keçi ile Çin’dir. Kaşmir, Çin’in ihraç ettiği en pahalı tekstil ürünüdür.

Bilimsel İsmi : Capra hircus laniger

Kaşmir Keçisi Genel Özellikleri 

• Genellikle sakin yapıda hayvanlardır.
• Tırmanmayı çok severler.
• Soğuk ve sıcak iklim koşullarına adaptasyonları son derece iyidir. -30 °C ile +40 °C aralıklarındaki  step iklimlerinde rahatlıkla yetiştirilmektedir.
• 5000 metre rakıma kadar yetiştirilmesi mümkündür.
• Ağıldan ziyade yayla yetiştiriciliğine uygun keçilerdir.

Kaşmir Keçisi Morfolojik Özellikleri

• Beyazdan kahverengiye kadar değişen renklerde olabilirler.
• Yününde 2 farklı çeşit tüy bulunmaktadır. 10 – 30 cm uzunluğundaki üst tüyler ve 4 – 6 cm uzunluğundaki alt tüyler. Kaşmir keçileri  kıymetli alt tüyleri için yetiştirilmektedir. Dokuma sanayiinde, yalnızca postun taranması yoluyla elde edilen bu tiftik kullanılmaktadır.
• Boynuzları geriye doğru kıvrıktır.
• Kulakları sarkık yapıdadır.
• Cidago yüksekliği ortalama 60 cm’dir.

Kaşmir Keçisi Verim Özellikleri

• Canlı ağırlık erkeklerde 70 kg, dişilerde ise 40 – 50 kg civarındadır.
• Yıllık alt tüy miktarı 150 – 300 g arasında değişir.
• Tüy kalınlığı 14 mikrondur.
• Sütü kolay hazımlıdır. Peyniri çok lezzetlidir.
• Eti az yağlı bir keçi ırkıdır. Yavaş büyüdükleri için oğlak kesimi önerilmemektedir.

Kaşmir Yünü 

Dokumada kullanılan, hayvanın kısa tüyleridir. Kaşmir keçisinin tüylerinin helezonik yapısı, vücut ısılarını regüle eder ve optimum sıcaklıkta kalmasını sağlar. Vücut ısılarını dengeler yaz aylarında fazla terletmez, kışın da üşütmez. Kaşmirden dokunan giysiler, termal özellikleri nedeniyle yaz –  kış giyilebilir. Kaşmir yününün lifleri,  ipek gibi ince ve yumuşaktır. Üstte bulunan uzun ve kaba tüyler yorgan, iplik, halı ve kilim yapımında kullanılır. Hatta ünlü Siirt yorganlarının içinde kaşmir keçisinin kaba yünü kullanılır. Kaşmir yünü, pek çok özelliğiyle diğer yünlere benzese de, daha yumuşak, parlak ve incedir.
Kaşmir keçileri, yetiştirildikleri ülke ve bölgeye göre farklı özellik gösterirler. Keçilerin rengi ve  yün verimi de buna bağlı olarak değişmektedir. Yünleri çoğunlukla beyaz olmasına rağmen, gri, siyah ve kahverengi renklerine de rastlanır. Bununla beraber, istenen renkler,  kök boyalarla sağlanabilir.
Dünyada yıllık 16,000 ton kaşmir yünü üretilmektedir. Bu üretimin,

• Çin % 72
• Moğolistan % 18
• Afganistan % 7
• İran, Hindistan, Nepal, Pakistan, Tibet, Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan ve diğer ülkeler %3 ‘ünü  karşılamaktadır.

Kaşmir Yünü Nasıl Elde Edilir?

Kaşmir keçilerinin tarama işlemi, Mart ve Mayıs ayları arasında yapılır.  Keçiler, özel  taraklarla   taranarak, kısa tüyler uzunlarından ayrılır. Böylece kaşmir elde edilir. Tarama zamanı geçirilmemelidir. Aksi halde hayvanlar tüylerini kendiliğinden döker. Bu sebeple tüyler dökülmeden taranıp toplanmalıdır.
Kış ayları ne kadar sert geçerse, kaşmir keçilerinin alt tüyleri de o denli kaliteli olur. Kaşmir yününün nem tutma oranı, diğer yünlerden  fazladır. Keçiler, en fazla yünü 4 yaşından sonra verir.En iyi yünler, keçilerin omuz ve sırt   bölgelerinden elde edilir. Gövdenin arka ve alt bölgelerindeki yünler daha kısa olduğundan, başka yünlerle karıştırılarak kullanılır.
Taranan kısa tüyler, güvelerden korumak adına , kapalı ağızlı, hava geçirmeyen plastik torbalara konur. Daha sonra yünlerde bulunan  yağ, kir ve diğer maddelerin arındırılması için yıkama yapılır. Sonrasında, “dehairing” adı verilen işlemden geçirilerek, en ince ve en uzun kaliteli tüyler seçilir. En kaliteli kabul edilen yünler, beyaz keçilerin, 14 – 15,5 mikron kalınlığında ve 30 – 35 mm  uzunluğunda olanlardır. Seçilen yünler iplik haline getirilip, gerekli görülürse  boyanır. Tüm bu işlemlerden sonra apre  (bitim) işlemlerine geçilir. Mekanik yöntemler ya da  kimyasallar kullanılarak, tekstil ürünlerine daha iyi tutum, kullanım ve görünüm özellikleri kazandırılır.

Kaşmir Yünü Neden Kıymetlidir?

Yetiştirildiği bölgelerin kuraklaşması ve farklı bölgelerde yetiştiriciliğinin rantabl olmaması ilk nedendir. Bundan dolayı kaşmir yünü nadir bulunur ve çok zahmetli işleme süreçlerinden geçerek, kaşmirin kıymetli bir ürün olmasını sağlar. Bir keçiden yıllık en fazla 30 – 70 g  temiz kaşmir elde edilir. Yani kaşmir  bir kazak üretmek için, 4 – 8  keçiden yün elde edilmelidir. Günümüz piyasasında ipekten daha kıymetlidir.  Kaşmir yününün günümüzdeki kilogram fiyatı, 100-130 $ arasında değişmektedir. Maliyetleri  düşürmek adına çoğunlukla yün karıştırılarak üretim yapılır. Bazı ürünler, kaşmire benzemesi için ya kimyasal  maddelerle ya da pamukla karıştırılmaktadır. Aradaki fark, ürünün ağırlığından veya dokunarak  anlaşılabilir.
Dünyada kaşmir adı verilen, parlak ve ipeksi yününe Kaşmir Bölgesi’nde verilen isim, “Şalların şahı” anlamına gelen “paşmina” dır. Fakat piyasada bu isim altında satılanlar genelde saf kaşmir ürünler değildir. Çoğunlukla pamuk – yün veya pamuk –  ipek karışımı ürünlerdir. Kaşmir ürünleri uzun yıllar kullanmak için elde yıkama ya da  kuru temizleme önerilmektedir.

Hakiki Kaşmir Nasıl Anlaşılır?

• Kaşmirden dokunan ürün, esnetilip bırakıldığı zaman derhal eski halini alır.
• Kullanıldıkça muhakkak tüylenme yapar.
• Vücutta kaşıntı ve batmaya neden olmaz.