Ülkemizde kaz yumurtaları için kuluçka makinelerinde üretim pek yaygın olarak tercih edilmemektedir. Kaz Yumurtalarının kuluçka süreleri Tavuk Yumurtalarının kuluçka sürelerine göre çok daha uzun sürelere sahiptir.
Kaz yumurtalarının kuluçka süreleri ortalama olarak 29 gün ile 31 gün arasında değişebilmektedir. Makine ile kuluçkalamada düzgün, temiz ve biçimli kaz yumurtaları kuluçka makinesine yerleştirilmeden önce fumige edilmelidir.
Doğal kuluçka ile üretimde ise kazlar kuluçkaya yatırılmaktadır. Bu süreçte her anaç kaz 10 – 12 arasında yumurtaya kuluçka yatırılmaktadır.
Kaz civcivleri temiz ve rutubetsiz bir kümeste bakıma tutulmalı ve ilgili kümes iyi havalandırılmalıdır. Kaz civcivleri için sağlanması gereken ısı tavuk civcivlerine göre çok daha az olmakla birlikte çok kısa süre içerisinde ısı gereksinimleri de ortadan kalkacaktır.
İki haftalık kaz civcivleri açık ve ılık havalarda dışarı çıkarılabilirler. Ancak havaların nispeten soğuk olduğu dönemlerde daha dikkatli davranmak gerekebilir.
Ayrıca civcivlerin yağmur yağması durumunda barınağa geri dönmelerini öğrenmeleri biraz zaman alabileceği için yağmur yağması durumunda civcivlerin barınaklara geri getirilmeleri de gerekebilmektedir.
Kaz civcivlerinin üşümemeleri adına barınakların taban kısımlarının ot, saman veya talaş ile kapatılması ve kuru tutulması önemlidir. Civcivlerin üşümeleri durumunda kümeleşmeye gitmesi olağan bir durumdur. Bu durumda ise havasızlıktan kaynaklı ölümler meydana gelebilmektedir.
Civcivlerin kısmen tüyleninceye kadar – ki bu süreç 2 haftalık olmalarından sonra son bulur- yüzmelerine de izin verilmemesi gerekmektedir. Aksi durumda hava ısısına uyum sağlamakta zorlanmaları sebebiyle ölümler meydana gelebilmektedir.
Ortalama 3-4 günlük kazların otlamaya alışması için çayırlara çıkarılması gerekmektedir.
Yaş | Metrekareye Düşen Kaz Sayısı |
1 – 2 hafta | 10 Kaz |
3 – 4 Hafta | 5 kaz |
5 – 6 Hafta | 2,5 Kaz |
Yetişkin | 1 Kaz |
Kaz palazlarının bakımında dikkat edilmesi gereken konulardan birisi barınakların temiz olmasıdır. Barınak olarak kullanılacak olan alanların tavanı, tabanı ve duvarları iyice yıkanmalı ve barınak dezenfekte edilmelidir.
Kaz palazlarının büyüme hızları kontrol edilmeli ve barınaktaki sayı uygun şekilde tutulmalıdır. Kaz palazları için ayrılan alanlar yeterli büyüklükte olmalıdır.
Çayırlık alanlar ve uygun hava şartlarında 4 – 6 haftalık palazların meraya çıkmasında bir sakınca yoktur. Ancak bu süreçte de kaz palazlarının yağmurdan ve soğuk havadan korunmaları gerekmektedir.
Palazların 1 aylık olmalarından sonra 40 – 50 adedi bir arada olacak şekilde farklı bölmelere alınması gerekmektedir. Yemlerin ise lapa halinde veya pelet olarak verilmesi yem zayiatını azaltacaktır.
Genç Besi Kazı temel olarak hayatını kapalı bir alanda geçiren, burada yüklü oranda protein ve enerji rasyonu yüksek yemler ile beslenen genç kazlardır.
Bu besi süresi ortalama olarak 14 haftalık bir süredir. Genellikle ticari işletmeler tarafından bu şekilde besiye tutulan kazlar 14 haftanın sonunda ortalama olarak 6 Kg ağırlığa ulaşmaktadırlar.
Genç besi kazları merada dolaşan ve otlayarak beslenen kazlara göre çok daha hızlı bir şekilde gelişmekte ve bu kazlara göre çok daha şişman görünmektedirler.
Ancak 14 haftalık süre içerisinde ulaşılan 6 KG ağırlık her kaz palazının ortalama olarak 25 KG yem yemesi ile elde edilmektedir. Bu besi sisteminde 10 haftalık yaşa kadar her hafta ortalama 450 – 500 gr ağırlık kazanan kaz palazı 10. Haftadan sonra büyüme hızını önemli ölçüde düşürür.
Aşağıdaki tabloda serbest beslenen kazların 16 hafta içerisinde ulaşmaları beklenilen ağırlıkları verilmiştir.
Yaş (Hafta) | Canlı Ağırlık (kg) |
1 | 0,3 |
2 | 0,7 |
3 | 0,9 |
4 | 1,6 |
5 | 1,9 |
6 | 2,6 |
7 | 3,2 |
8 | 3,7 |
9 | 4,1 |
10 | 4,5 |
11 | 4,7 |
12 | 5,2 |
13 | 5,4 |
14 | 5,8 |
15 | 5,9 |
16 | 6,3 |